Spyware zalicza się do aplikacji szpiegujących oraz śledzących. Jest to grupa złośliwego oprogramowania typu malware, którego działanie polega na gromadzeniu i udostępnianiu danych, pozyskanych z komputera bez wiedzy i zgody użytkownika. Poznanie zasad działania spyware jest proste, ale jego wykrycie może być bardzo trudne.

• Aktywność spyware może być niezauważalna
• Skutki działania spyware
• Jak wykryć i pozbyć się spyware?
• Jaki antywirus wybrać na spyware?

Aktywność spyware może być niezauważalna

Z uwagi na to, że spyware nie przejawia aktywności zauważalnej przez użytkownika, to jego wykrycie i usunięcie samodzielnie przez użytkownika jest niezwykle trudne. Spyware potrafi wykraść bardzo cenne dane z Twojego urządzenia i czasem po zainfekowaniu trudno ustalić czy i jakie dane z naszego urządzenia zostały skradzione.

Spyware może zostać ukryty jako składnik oprogramowania lub zostać dodany do oprogramowania, które pobieramy na nasze urządzenie. Nośnikiem spyware mogą być reklamy, poczta e-mail, strony internetowe i udostępniane na nich linki. W przypadku trudne jest nie tylko jego wykrycie, ale również określenie stopnia zagrożenia.

Najczęstszym objawem po zainfekowaniu spyware jest obniżenie wydajności systemu, pojawiające się niepożądane zachowania (np. wyświetlanie dziwnych reklam). Jednak niektóre aplikacje spyware nie powodują zmniejszenia wydajności i nie należy tego objawu przypisywać tylko zainfekowaniu przez spyware.

Złośliwe aplikacje typu spyware mogą działać wspólnie z keyloggerami. O skuteczności spyware decyduje ilość skradzionych danych, zastosowana metoda przesłania danych do oszusta oraz jak ważne były ukradzione dane.

Skutki działania spyware oraz kto ich używa?

Przestępcze organizacje często używają spyware do zbierania informacji oraz danych dostępu, np. hasła i loginy do bankowości elektronicznej. Zdarza się również, że reklamodawcy korzystają z aplikacji typu spyware do obserwacji i śledzenia nawyków konsumentów, aby następnie móc stworzyć sprytne chwyty reklamowe.

Obecność spyware na urządzeniu nie pozbawia użytkownika dostępu do swoich danych, tak jak może mieć to miejsce w przypadku ataku innych złośliwych wirusów i programów wyłudzających. Skutkiem działania spyware może być kradzież tożsamości czy utrata poufnych informacji. Spyware może umożliwić skopiowanie wszystkich naszych danych, które następnie trafią w ręce osób trzecich. Dowodzi to jak bardzo potrzebna jest ochrona antywirusowa, aby móc zachować bezpieczeństwo w sieci Internet.

Zdarza się również, że aplikacje, które swoim działaniem przypominają spyware, wykorzystywane są przez korporacje lub firmy, które powierzają sprzęt swoim pracownikom. Zwykle oprogramowanie to ma za zadanie rejestrować aktywność pracownika, a także śledzić jego działania w celu wyeliminowania zagrożeń w postaci, np. kradzieży tajemnicy firmy lub korzystanie z firmowego sprzętu do celów, do których nie został przeznaczony. Właściwości programów szpiegujących są często spotykane również w popularnych aplikacjach typu kontrola rodzicielska.

Jak wykryć i pozbyć się spyware?

Podczas zainfekowania przez spyware najczęściej towarzyszą mu inne programy typu malware, bardzo rzadko działa on w pojedynkę. Można wykryć obecność złośliwych aplikacji spyware na podstawie charakterystycznych objawów:

• wyświetlane częste i zbędne okna powiadomień lub niechciane reklamy,
• zauważalne wolne działanie komputera, systemu, notoryczne ładowanie informacji i danych,
• pojawianie się pasków narzędzi czy nowych zakładek przeglądarki, których sam nie włączałeś.

Spyware działając w zasobach systemowych może powodować obciążenie systemu czy zdecydowanie zmniejszyć prędkość ruchu sieciowego. Może również towarzyszyć obciążenie i zwiększone zużycie pamięci RAM. Programy antywirusowe posiadają wbudowane systemy, które potrafią wykryć i zatrzymać działanie złośliwych aplikacji spyware. Działanie zapobiegawcze polega głównie na kontroli ruchu sieciowego i blokowaniu wszelkich programów posiadających funkcje szpiegujące.

Skuteczną metodą ochrony przed zainfekowaniem urządzenia jest zapobieganie i stosowanie oprogramowania antywirusowego. Niektóre działania zapobiegawcze możemy przeprowadzić samodzielnie, np. należy wstrzymywać się z uruchamianiem i instalowaniem aplikacji z nieznanych źródeł lub nie otwierać załączników e-mail w wiadomościach od nieznanych nadawców.

Jaki antywirus wybrać na spyware?

Najbardziej skutecznym sposobem zapobiegania zainfekowania oraz usuwania spyware jest stosowanie programu antywirusowego.

• Czym jest firewall i jakie są jego rodzaje?

Większość popularnych aplikacji antywirusowych posiada wbudowane narzędzia (w tym zapory sieciowe), które skutecznie chronią przed zainfekowaniem oraz ewentualnymi skutkami działania spyware.